แหล่งเรียนรู้ในชุมชน เรื่อง การทอเสื่อกก
สถานที่ตั้งบ้านหนองตุ บ้านหนองตุ ตำบลบัวมาศ อำเภอบรบือ จังหวัดมหาสารคาม ตั้งอยู่ห่างจากตัวจังหวัดประมาณ 46 กิโลเมตร เป็นหมู่บ้านขนาดเล็ก มี100 หลังคาเรือน บ้านหนองตุส่วนมากเป็นที่นากว้างขวาง
พื้นที่ลุ่มพื้นที่ไม่เหมาะปลูกอ้อยปลูกมันเหมือนที่อื่น
อาชีพของชาวบ้านหนองตุ อาชีพที่สำคัญของชาวบ้านหนองตุคือการทำนา แต่เนื่องจากหลังจากทำนาชาวบ้านก็มีเวลาว่างก็เลย หาอาชีพเสริมทำ และชาวบ้านหนองตุเกือบทุกหลังคาเรือนจะมีต้นกกอยู่เป็นจำนวนมาก ทุกหลังคาเรือนจะปลูกต้นกกในพื้นที่บ้านของตนเองจะไม่ไปซื้อเพื่อที่จะมาทอเพราะเป็นการสิ้นเปลืองรายจ่าย ต้นกกจะทนต่ออากาศทุกฤดู ถ้าเราตัดตัดเอามาทอเสื่อหมดทั้งสวน มันก็จะมีหน่อของมันอยู่ในดินสามารถที่จะขยายใหม่ได้อีก หรือถ้าเราจะปลุกใหม่ก็นำเอาปลายใบที่เราตัดทิ้งมาปักดำไว้ มันก็จะแตกรากออกมาเอง
อุปกรณ์ในการทอเสื่อกก
1. ด้ายหรือเส้นเอ็น
2. ไม้ส่งกกหรือไม้สอด
3. ไม้มัดหัวเสื่อ
4. ฟืม
5. โครงกี่หรือโฮง
6. กกที่เราเตรียมไว้
ขั้นตอนการทอเสื่อ
1. นำกกหรือไหลมากรีดออกเป็นเส้นไปตากแดดประมาณ 1 อาทิตย์
2. เมื่อแห้งแล้วนำมาย้อมสีตามต้องการ
3. เตรียมโครงกี่โดยการนำไม้รองสองแผนมาวางกี่เพื่อวางฟืม
4. นำเหล็กหรือไม้มัดหัวเสื่อมาวางบนไม้รอง ใช้เชือกมัดกับไม้รองให้แน่น
5. นำกกมาวัดทาบกับฟืม
6. นำฟืมวางบนโครง
7. ร้อยเชือกหรือเส้นเอ็นใส่รูฟืมโดยเริ่มจากด้านที่อยู่ตรงข้ามกับคนทอ แล้วสอดเชือกกลับมาทางรูขึ้น ทำให้ได้เชือกเป็นเส้นคู่ แล้วนำเชือกเส้นคู่อ้อมใต้โครงกี่แล้วสอดลงมาใต้ฟืม
8. ดึงเชือกเส้นคู่ออกมาจากโครงกี่เพื่อตัดแล้วมัดเชือกกับเหล็กให้เรียบร้อย
9. นำเชือกหรือเส้นเอ็นร้อยในรูฟืมต่อไปเรื่อยๆ ไปจนถึงตรงที่เราวัดขนาดไว้ 8.แก้เชือกที่มัดไม้รองหรือไม้มัดหัวเสื่อออก
10. ขยับฟืมมาชิดโครงแต่ละด้านเพื่อตรวจสอบร้อยเชือกถูกต้องหรอไม่ ถ้าไม่ถูกต้องก็ต้องแก้ไข
11. นำเหล็กหรือไม่อะไรก็ได้ที่ผิวเรียบไม้ตรงมาสอดใต้เชือกแล้วยกขึ้นตั้งบนโครง
12. นำกกไปแช่น้ำแล้วนำกกมาแบ่งเป็นสองกลุ่มคือกลุ่มสีขาวกับสีเขียว และแบ่งด้านปลายกับด้านโคนไว้เพื่อจะสลับกันในการทอ
13. ใช้ผู้ทอสองคนคนแรกทำหน้าที่ทออีกคนทำหน้าที่สอดหรือจะสอดคนเดียวก็ได้เพราะฟืมเราสั้น
14. สอดกกสีขาว 2 เส้นแล้วตามด้วยสีเขียวสลับกับสีขาว 3 เส้นแล้วขั้นด้วยสีขาวสองเส้นแล้วก็ทำวนไปมาจนสุดฟืม
15. ตัดเชือกออกแล้วก็ทอแบบเดิมอีก1ผืน
16. เย็บสองผืนติดให้ติดเป็นผืนเดียวกันก็จะเป็นเสื่อพับ ขายได้ราคาประมาณ 300-400 บาทแล้วแต่คนจะกำหนดราคาขายถ้าทอสวยดุแล้วน่าจะทนทานราคาก็จะแพงขึ้นไปอีก
จัดทำโดย
นางสาวสุรีรัตน์ จุปะมะโน เลขที่ 30 หมู่ 5
รหัส 533410080530
สาขาคอมพิวเตอร์ศึกษา
ไม่มีความคิดเห็น:
แสดงความคิดเห็น